31 Aralık 2022 tarihinde bitecek olan 2023 yılı ÇKS kaydı
başvuru süresi uzatılmalıdır
2022 yılında ÇKS’ye kayıt yapan çiftçilerin yaklaşık üçte biri bu yıl başvuru yapmadı
ANKARA- 21.12.2022- Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi
Bayraktar, yaptığı görüntülü basın açıklamasında Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS)
Yönetmeliğinin 23 Eylül 2022 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Cumhurbaşkanı
Kararı ile değiştirildiğini ve ÇKS başvuru döneminin 4 ay ile
sınırlandırıldığını belirtti.
2023 yılı ÇKS
başvurularının, yeni yönetmelik çerçevesinde 1 Ekim 2022 tarihinde başlamış
olup, 31 Aralık 2022 tarihinde sona ereceğini hatırlatan Bayraktar açıklamasına
şöyle devam etti:
“Tarım ve Orman
Bakanlığı, tarımda dijitale geçiş uygulaması ile arazi beyanında ve ek
belgelerinde değişiklik olmayan çiftçilerin başvurularını e-Devlet üzerinden
kabul etmeye başladı. Diğer çiftçilerimizin başvuru belgeleri ise geçmiş
yıllarda olduğu gibi Odalarımız tarafından tamamlanmakta, çiftçilerimiz
tarafından Tarım ve Orman Bakanlığı İl/İlçe Müdürlüklerine teslim edilmektedir.
Bu yıl yapılan
yeni uygulamalara çiftçilerimiz yeterince uyum sağlayamıyor. Özellikle
uygulamanın ilk yılı olması nedeniyle e-Devlet başvurularında sık sık sistem
sorunu yaşanıyor.
2022 yılında 2
milyon 172 bin 974 çiftçinin, toplam 15,3 milyon hektar tarım alanı ÇKS’ye
kaydedildi. 2023 tarımsal üretim dönemi için ise, Odalarımızdan alınan
bilgilere göre bugüne kadar yaklaşık 1 milyon 460 bin çiftçinin, 10,6 milyon
hektar alanının kaydı yapıldı.
Bilindiği üzere
ÇKS kaydını yaptırmayan çiftçilerimiz desteklerden yararlanamıyor, tarım
sigortası yaptıramıyor ve düşük faizli kredi kullanamıyor. Çiftçilerimiz
yaşanması muhtemel herhangi bir doğal afet sonucu meydana gelebilecek
zararlar doğrultusunda, kredi borçlarını düşük faizle erteleyemiyor veya afet
sonrası yapılacak her türlü tarımsal desteklerden yararlanamıyor.
TÜİK verilerine
göre ülkemizde işlenen toplam tarım alanı 23,5 milyon hektarken ÇKS’ye kayıtlı
alan 15,3 milyon hektardır. Her
yıl ülkemizde ortalama 8,2 milyon hektar tarım arazisi kayıt altına alınamıyor. Bu
alanların önemli kısmında üretim devam etse de çiftçilerimiz destek alamıyor.
ÇKS’ye
kaydolamayan 8,2 milyon hektar tarım alanı; intikali yapılamamış, hissedarlar
arasındaki sorunlar veya arazilerin çok küçük olması nedeniyle işlense de
ÇKS’ye kaydettirilmeyen, atıl tarım alanları ve ecrimisil ile işlenen hazine
arazilerinden oluşuyor. Bu alanlarda üretim yapan çiftçilerimiz yüksek üretim
maliyetleri karşısında destek de alamayınca üretimden vazgeçmek durumunda
kalıyor.
Ziraat Odaları
Bilgi Sistemi’ne (ZOBİS) göre, 2022 yılında Ziraat Odalarımıza kayıtlı olarak,
tarımsal üretime devam eden 5 milyon 186 bin 206 çiftçi varken ÇKS’ye kayıtlı
çiftçi sayısı 2 milyon 172 bin 974’dür. Bu rakamlara göre ülkemizde üretim
yapan çiftçilerin yüzde 58’inin ÇKS kaydı bulunmuyor.
Tüm dünyada olduğu
gibi ülkemizde de, tarımsal üretimde sürdürülebilirliği sağlamak ve çiftçileri
tarımda tutabilmek için tarımsal destekler önemlidir. Bu önem her geçen gün
artıyor.
Gıda
güvencesinin sorgulandığı, iklim değişikliği ile gelecekte tarımsal
faaliyetlerin daha da zorlaşacağı bir ortamda ÇKS Yönetmeliğindeki kayıt
şartları nedeniyle üretim yapan çiftçilerimizin destek alamaması kabul
edilebilir değildir. Bu nedenle ÇKS Yönetmeliği yeniden değiştirilmeli, üretim
yapan her çiftçi kayıt altına alınarak, üretim yapan tüm çiftçilerin
desteklenmesi sağlanmalıdır.
Tarım
alanlarının ÇKS kaydında bu sorunlar devam ederken, bir de başvuru süresinin 31
Aralık 2022 tarihinde sona ermesiyle kaydı yapılabilir araziler de kayıt dışı
kalacaktır.
Başvuru
süresinin bitmesine kısa bir süre kalmasına rağmen, 2022 yılında ÇKS’ye kayıt
yapan çiftçilerin yaklaşık üçte biri bu yıl başvuru yapmadı. Bu nedenle 31
Aralık 2022 tarihinde bitecek olan 2023 yılı ÇKS kaydı başvuru süresi
uzatılmalıdır.
Çiftçilerimiz de
kalan 10 günlük sürede yaşanabilecek yoğunluğu göz önünde bulundurarak
kayıtlarını bir an önce yaptırmalıdır. ÇKS başvuru dosyasının hazırlanmasında
ve e-Devlet başvurularında Ziraat Odalarımız çiftçilerimize yardımcı olmaktadır.